«Γιατί το Βυζάντιο;

 

Κατόπιν σχετικής προσκλήσεως ο Σύνδεσμός μας εκπροσωπούμενος από τον Αντιπρόεδρο Στέργιο Σαββίδη, παραβρέθηκε στην εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία του Δήμου Θεσσαλονίκης με το Σωματείο «Βυζαντινή Οικουμένη» που διοργανώθηκε στη Θεσσαλονίκη  την Τετάρτη 20 Σεπτεμβρίου 2023, στις 19.00 στην Αίθουσα «Παύλος Ζάννας» του κινηματογράφου Ολύμπιον, με τίτλο «Γιατί το Βυζάντιο;»: Η σημασία του Βυζαντίου στην ιστορία,   

                                    την κοινωνία και τον πολιτισμό μας

 

Η εκδήλωση, εμπνευσμένη από το ομώνυμο βιβλίο της βυζαντινολόγου Ελένης Γλύκατζη-Αρβελέρ, στόχο είχε  να αναδείξει τη μεγάλη σημασία του Βυζαντίου στην ιστορία, την κοινωνία και τον πολιτισμό μας. Υπό τον συντονισμό της δημοσιογράφου Βίκυς Φλέσσα, πέντε προσωπικότητες εγνωσμένου κύρους, μή Βυζαντινολόγοι, θα αναδείξουν καθένας από τον τομέα του, και μέσα από την προσωπική τους σκοπιά, διάφορες πτυχές της σημασίας του Βυζαντίου.

Πρόκειται για τον τ. Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας καθηγητή Προκόπη Παυλόπουλο, τον Επίτιμο Αρχηγό του Γενικού Επιτελείου Στρατού και τ. Υπουργό Προστασίας του Πολίτη στρατηγό Χαράλαμπο Λαλούση, τον κοσμήτορα της Θεολογικής Σχολής του ΑΠΘ καθηγητή Χρυσόστομο Σταμούλη, τον πρώην Πρόεδρο της Ιατρικής Σχολής του ΑΠΘ ομότιμο καθηγητή Αστέριο Καραγιάννη και τον διευθυντή Νέων Τεχνολογιών και Εναλλακτικών Πηγών Ενέργειας στον Όμιλο «Ελληνικά Πετρέλαια» δρ Σπύρο Κιαρτζή.

Η επίτιμη προσκεκλημένη της εκδήλωσης η σπουδαία Ελληνίδα Βυζαντινολόγος ομότιμη καθηγήτρια και πρώην πρύτανης του Πανεπιστημίου της Σορβόννης Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ, παραχώρησε για την εκδήλωση μια εκτενή συνέντευξη για τον ρόλο της Θεσσαλονίκης ως κοιτίδας του βυζαντινού πολιτισμού, μέρος της οποίας προβλήθηκε.

Η εκδήλωση αυτή πραγματοποιήθηκε με αφορμή τη σύναψη Μνημονίου Συνεργασίας μεταξύ του Δήμου Θεσσαλονίκης και του σωματείου «Βυζαντινή Οικουμένη» για την από κοινού προώθηση της έρευνας και μελέτης του Βυζαντινού κόσμου και τη φιλοξενία του ιστορικού βυζαντινολογικού αρχείου (διαφάνειες, χάρτες, αρχιτεκτονικά σχέδια, φωτογραφίες, βιβλία, σημειώσεις) της Βυζαντινής Οικουμένης στην Κεντρική Δημοτική Βιβλιοθήκη Θεσσαλονίκης.

“Γιατί το Βυζάντιο;”

(από τον πρόλογο του βιβλίου)…Στόχος μου λοιπόν να βάλω, κατά το δυνατόν, έστω εκ του πλαγίου και λάθρα σχεδόν, το Βυζάντιο στη θέση που τα επιτεύγματά του μας υπαγορεύουν: να πω συνοπτικά, εννοώ, αυτά που το αναδεικνύουν ως την πρώτη ευρωπαϊκή αυτοκρατορία και που εξηγούν, όχι μόνο το πολιτιστικό μεγαλείο του(και αυτό ανεπαρκώς ακόμη γνωστό), αλλά και την ασυνήθη για παγκόσμια δύναμη(όπως ήταν κάποτε το Βυζάντιο) μακροβιότητά του. Φυσικό επακόλουθο η πλούσια ακτινοβολία του Βυζαντίου σε εκτενέστατη γεωγραφική βάση(εκτός από τα Βαλκάνια και τη Ρωσία, καλύπτει και ευρύ χώρο στη Μέση Ανατολή) και με επιβιώσεις που δημιουργούν πολιτιστική αλληλεγγύη ανάμεσα σε λαούς ξένους κατά τα άλλα, αλλά και συχνά εχθρικά διακείμενους μεταξύ τους.

Με αυτό το σκεπτικό ως προτεραιότητα, η επιλογή των θεμάτων που ανέπτυξα και ανέλυσα εδώ(πλην του ιστορικού πλαισίου που προτείνω σαν καμβά, θα έλεγα, του κεντήματος) σχετίζεται κυρίως με φαινόμενα μακράς διάρκειας, που μπορούν κάπως να ερμηνεύσουν αντιδράσεις ατομικές ή ομαδικές των Βυζαντινών απέναντι στις προκλήσεις του καιρού τους και  ίσως και να εξηγήσουν το  «Γιατί» της βυζαντινής πολιτικής εμβέλειας σε δεδομένη στιγμή. Ιδού λοιπόν η έννοια του τίτλου «Γιατί το Βυζάντιο». Το ερωτηματικό εξυπακούεται, γιατί καμιά απάντηση δεν μπορεί βέβαια να είναι οριστική.» .-

Στέργιος Σαββίδης